Het Mysterie ontrafeld

Het mysterie ontrafeld

‘Ik weet niet meer wie ik ben’, zegt Alice tegen de rups.

‘Je bent bijna jezelf, zo verwarrend is dat niet’, antwoordt de rups. ‘Heb geduld.’

‘Is dat alles?’ vraagt Alice.

‘Dat is heel veel, geduld’, zegt de rups.

(Lewis Caroll, Alice in Wonderland)

Mijn dochter zei toen ze vier jaar oud was, haar blik kijkend in een andere wereld: ‘Mama, ik vergeet soms dat ik nog maar een kind ben.’ U begrijpt dat je daar als moeder even stil van wordt. Hier stond dus voor mij een oude ziel, die al een paar rondjes erop had zitten hier op aarde en die weer aan een nieuwe incarnatie was begonnen. Maar ze moest weer helemaal van voren af aan beginnen. Weer leren lezen, luisteren naar ouderen, op tijd naar bed gaan en vooral wachten, heel lang wachten. Wachten op de dag dat zij eindelijk zou worden wie ze al die tijd al was. De lagere school was later niet aan haar besteed; met een houding van ‘been there, done that’ sjokte ze van de kleuterklas naar het voortgezet onderwijs. Zich af en toe afvragend wanneer het nou echt ging beginnen. Want je voelt toch dat je hier iets komt doen, dat je mag leren wie je bent.

Dat is een zoektocht die we allemaal gaan en die ik weet niet hoe lang kan duren, al naar gelang hoe actief je je met deze zoektocht verbindt en op welke manier. Je hebt in ieder geval heel veel geduld nodig. Maar dat geeft niks; als je een puzzel aan het oplossen bent (leg- of kruiswoordpuzzel, u mag zelf kiezen), dan wil je niet dat het binnen twee minuten opgelost is, toch? En als je een detective aan het kijken bent, dan wil je toch ook niet binnen vijf minuten weten wie het heeft gedaan? Of je bent gezellig met de hele familie Catan aan het spelen, je hebt net je strategie uitgedacht en je buurvrouw roept ineens: ‘Gewonnen, vijftien punten!’ Dan is de lol er toch wel heel snel af. Geen uitdaging, niet probleemoplossend bezig zijn, geen creativiteit die je in kunt zetten om je problemen of moeilijkheden te overwinnen. Wat je vooral mist, is erachter komen hoe jij in een bepaalde situatie handelde en of je het de volgende keer dat zich hetzelfde probleem voordoet, misschien anders kunt doen. Je mist de ervaring.

Maar toch willen we vaak wel heel graag hapklare brokken, instantoplossingen en opwarm-magnetronmaaltijden met fastfoodpijnstillers. Waarom? Heel eenvoudig: omdat het kan. In deze tijd van vele mogelijkheden kunnen we het bijna niet uithouden met problemen. Geduld komt vrijwel niet meer in ons vocabulaire voor. Ik heb hoofdpijn, ik neem een pil. Mijn kind is druk, dat krijgt ook een pil. Mijn man is vervelend, dan maar scheiden. Ik kan niet slapen, dan maar een pil. Ik ben te dik, dan maar liposuctie. Mijn neus is ontstoken, dan maar een antibioticakuurtje. Ik heb nú een vaatwasser/ auto/vakantie nodig, dan maar een lening.

Het is vanzelfsprekend ieders vrije keuze om te beslissen welke oplossing of symptoombestrijding de beste is. Maar het kan soms de moeite lonen om eens goed op onderzoek te gaan.

Waar heb ik hoofdpijn van? Kan ik dat een volgende keer voorkomen? Waarom is mijn kind zo druk? Speelt het te weinig buiten? Waar lig ik wakker van? Waarom vind ik mijn man zo vervelend? Ben ik niet tevreden met mezelf? Hoe komt het toch dat ik zo dik ben? Eet ik verkeerd? Zou mijn ontsteking met wat hulp van moeder natuur ook vanzelf over kunnen gaan? Heb ik die spullen echt nodig of kan ik nog even zonder?

In het geval je voor je kind een beslissing moet nemen, kun je je ook afvragen: ‘Ontneem ik hem of haar niet de mogelijkheden om zich te ontwikkelen aan de moeilijkheden die hij of zij nu ondervindt?’ Een moeilijke keuze, die veel onderzoek vraagt en waarbij je misschien met vallen en opstaan je kind en ook jezelf leert kennen.

Ga je in het leven de uitdagingen aan en zoek je naar creatieve oplossingen? Wil je jezelf echt leren kennen? Wil je het mysterie dat leven heet echt ontrafelen? Dan heb je geduld nodig en niet zo’n klein beetje ook. Maar vooral ook plezier en humor, zonder deze twee kan het inderdaad erg zwaar worden. En heb er ook een beetje vertrouwen in dat als je echt je hart gaat volgen, je je bestemming uiteindelijk bereikt. Als je van tevoren weet wat je bestemming is, ga je waarschijnlijk recht op je doel af, terwijl als je meer zoekende bent, je regelmatig kunt verdwalen en dan waarschijnlijk uiterst zinvolle ervaringen opdoet, die je op je bestemming goed van pas kunnen komen. Natuurlijk kun je bij je zoektocht hulptroepen inschakelen. De antroposofische therapieën doen niet aan symptoombestrijding, maar gaan met je mee op zoek en helpen je om in je kracht te komen, zodat jij uiteindelijk jouw persoonlijke moeilijkheden overwint en jouw bestemming bereikt. Zie het leven als een spel dat je speelt, een spel dat ontzettend zwaar kan zijn, een spel dat de moeite waard is om gespeeld te worden, een spel dat je soms aan de rand van de waanzin en hopeloosheid brengt, een spel dat je laat dansen, maar vooral een spel dat je laat groeien naar de mens die jij al die tijd al was. Als je maar beseft dat het niet gaat om de makkelijke weg maar om de juiste weg.

Heb geduld met alles wat onopgelost is in je hart

en probeer je vragen met liefde te bezien,

als kamers die gesloten zijn

of als boeken in een volslagen vreemde taal.

Zoek nog niet naar antwoorden.

Die kunnen je nog niet gegeven worden,

omdat je niet in staat zou zijn ze te leven.

En het gaat erom alles ‘te leven’.

Leef nu de vragen.

Misschien zul je dan geleidelijk,

zonder het te merken,

jezelf, ooit op een dag,

in het antwoord terugvinden.

Rainer Maria Rilke